Một trong những đạo diễn có tầm ảnh hưởng lớn lao nhất của điện ảnh Mỹ, Stanley Kubrick được nhiều tín đồ điện ảnh xem như là nhân vật ngàn năm có một của nền điện ảnh, “đạo diễn vĩ đại nhất của lịch sử điện ảnh Mỹ”.

Có thể nói không ngoa rằng: nếu thiếu đi Stanley Kubrick, điện ảnh sẽ không được như ngày nay.

​

Sinh năm 1928 tại Manhattan, New York, Kubrick thời trung học là nhiếp ảnh cho trường và có niềm đam mê với phim ảnh từ sớm. Đến những năm 1950, Kubrick đã thực hiện một số bộ phim như Killer’s Kiss, Fear and Desire và Paths of Glory. Năm 1960, Kubrick thực hiện bộ phim sử thi Spartacus mang lại tới năm giải Oscar năm 1961. 1964, Stanley tiếp tục thực hiện bộ phim hài châm biếm chiến tranh Dr Strangelove (or: How I Learned How To Stop Worrying And Love The Bomb), với sự diễn xuất của diễn viên hài Peter Sellers, cho ta thấy sự đa dạng trong cách tiếp cận phim ảnh của Kubrick từ sớm.

Bộ phim Stanley Kubrick sản xuất năm 1968, 2001: A Space Odyssey thuộc một trong những tác phẩm nghệ thuật quan trọng nhất của thế kỷ XX, là tác phẩm đã được phân tích mổ xẻ hơn năm thập kỷ qua, bộ phim hoàn hảo nhất về mặt hình ảnh và âm thanh từng được sản xuất cũng như luôn được lấy làm thước đo cho dòng phim khoa học viễn tưởng. Ta có thể nói, dòng phim khoa học viễn tưởng đã thay đổi vĩnh viễn sau khi 2001: A Space Odyssey ra đời. Không có bất cứ bộ phim với đề tài không gian là không chịu ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp từ 2001, trong đó Kubrick lồng ghép nhiều chủ đề về nhân sinh, cũng như âm hưởng từ Nietzsche hay Freud với học thuyết siêu ngã.

​

Kho tàng điện ảnh của Stanley Kubrick đồ sộ và đa dạng với nhiều thể loại khác nhau, từ hài kịch (Dr Strangelove), kinh dị (The Shining), sử thi (Spartacus), đến chiến tranh (Full Metal Jacket). Với mỗi thể loại, ông đều đặt ra tiêu chuẩn về quy cách làm phim được học tập bởi nhiều đạo diễn đương thời và của thế hệ về sau.

​

Stanley Kubrick đề cao sự hoàn hảo đến từng chi tiết trong các phim của mình. Có lần, ông đã yêu cầu Shelley Duvall, diễn viên nữ chính trong The Shining thực hiện một cảnh quay 127 lần chỉ để ghi lại được những cảm xúc chân thật nhất của cô: một sự tuyệt vọng đến tột cùng được lột tả trọn vẹn, thật đến độ Duvall đã gặp nhiều vấn đề về tâm lý sau khi phim đóng máy.

Stanley Kubrick là một người yêu cờ vua và rất giỏi đánh cờ, nên việc ông thiết kế cấu trúc kịch bản của mình không khác gì việc đưa ra những nước trên bàn cờ; song Stanley luôn một mực nhấn mạnh việc gợi cảm xúc của người xem lên trên logic lý trí trong các phim của mình; ngay cả với một bộ phim mang nặng tính khoa học-triết lý như 2001. Các tín đồ của Stanley Kubrick luôn có những bài phân tích về ý nghĩa ẩn dụ trong các phim của ông; quả thật, các phim của Kubrick mang nhiều tầng ý nghĩa, được tài tình lồng ghép nhuần nhuyễn, chặt chẽ, với một chất liệu điện ảnh phóng khoáng và rất “Kubrick”.

Stanley Kubrick mất vào năm 1999, cùng năm sản xuất bộ phim cuối cùng của ông là Eyes Wide Shut với sự tham gia của Tom Cruise và Nicole Kidman.

​

Minh Tu Le - 24hinh.vn​