Một cảnh tracking shot khá hay và thú vị nhưng lại khó thực hiện. Để giúp các nhà làm phim hiểu rõ hơn về tracking shot,bài viết sẽ có ba phần chính là: định nghĩa, những tracking shot ấn tượng trong các bộ phim và cách thực hiện.

TRACKING SHOT LÀ GÌ?

Tracking shot đã được sử dụng và phát triển qua nhiều năm, và định nghĩa của nó cũng thay đổi dần theo sự phát triển của công nghệ và sự sáng tạo.

Tracking shot là cú máy với máy quay được xách tay, đặt trên xe ray (dolly) hoặc các phương tiện di chuyển, bám sát theo nhân vật theo hướng cố định trong một khoảng thời gian dài.

Trong quá khứ, tracking là một thuật ngữ dành riêng cho chuyển động của camera bên mà hầu như chỉ diễn ra trên các dolly. Một chiếc camera sẽ di chyển sang phải “track-right” và sang trái “track-left”, trong khi chuyển động về phía trước được gọi là ‘push-in” hoặc 'dolly-in' và lùi lại như một 'dolly-out'.

Những thuật ngữ này vẫn được sử dụng, nhưng từ vựng đã thay đổi cùng với công nghệ. Một cảnh dolly bây giờ chỉ đơn giản là bất kỳ cảnh quay nào sử dụng dolly, có nghĩa là một cú máy dolly có thể đi theo bất kỳ hướng nào.

Hơn nữa, cảnh quay có thể được quay lại bằng bất kỳ thiết bị di chuyển camera nào, bao gồm cả các gimbals 3 trục, thiết bị ổn định vest, máy bay không người lái, thiết bị cầm tay hoặc bất kỳ công cụ nào khác được sử dụng để di chuyển thân máy.

3 yếu tố cơ quan trọng nhất của một cảnh tracking shot:

- Máy quay chuyển động trong suốt cảnh quay

- Theo dõi một chủ thể đang di chuyển

- Cảnh quay diễn ra trong một khoảng thời gian dài hoặc được chỉnh sửa

Hãy ghi nhớ định nghĩa trên bởi đây là định nghĩa bao quát nhất và rộng hơn rất nhiều so với những gì các nhà làm phim thường nghĩ tới và hạn chế sự sáng tạo của họ.

Chuyển động của camera có thể được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau và nó có thể được thay thế trong quá trình quay sử dụng các phương tiện khác nhau, thậm chí cả chỉnh sửa qua máy tính.

Một đạo diễn có thể yêu cầu nhân viên thực hiện tracking shot bằng cách sử dụng camera cầm tay cho phần đầu tiên của cảnh quay, sau đó sử dụng các phương tiện khác để ổn định và di chuyển camera.
NHỮNG CẢNH TRACKING SHOT TRONG PHIM ẤN TƯỢNG NHẤT

Những yếu tố nào tạo nên một cảnh tracking shot xuất sắc? Tôi muốn đề cập đến 3 tiêu chí như sau:

- Bối cảnh – thể hiện một cảnh quay giàu hình ảnh và chi tiết

- Nhân vật – khiến người xem cảm thấy đây là một nhân vật đặc biệt trong cảnh quay

- Cốt truyện – tracking shot phải có hiệu quả trong việc thúc đẩy cốt truyện trong phim

Một số cảnh tracking shot không thể có xe tăng hoặc hàng chục người đóng thế, nhưng nếu có thể kết hợp và nâng cao các yếu tố được nêu ở trên, hiệu quả của tracking shot sẽ được nhân lên gấp hai hoặc ba lần.

Danh sách dưới đây sẽ xếp hạng những cảnh tracking shot hay nhất nhưng thành thật thì danh sách này vẫn bị ảnh hưởng bởi sở thích cá nhân và chất lượng của toàn bộ phim.

Chúng ta hãy xem một số cảnh tracking shot tốt nhất từ trước đến nay và hãy nhớ luôn luôn xem xét độ bao quát của định nghĩa tracking shot có thể rộng đến mức nào:

1. Children of Men

Có rất nhiều cảnh tracking shot hay trong bộ phim này, từ cảnh mở đầu, đến vụ phục kích xe hơi gần đầu phim, và có thể nói rằng bộ phim này là một bộ sưu tập những cảnh tracking shot xuất sắc

​

Tuy nhiên, không cảnh nào có thể so sánh với cảnh tracking shot trong phần kết của phim.

Dù tôi đã nói ở trên rằng không cần đến xe tăng để có một cảnh tracking hay, nhưng việc toàn bộ cảnh quay bị bao phủ bởi khói và mảnh vụn đến lối vào tòa nhà đổ hoặc máu đều được ống kính ghi lại là một bước tiến lớn thực sự.

Bạn có thể hiểu được địa điểm trong cảnh quay, bạn hoàn toàn cảm thấy như Theo trong cảnh đó, và cốt truyện nhờ tracking shot mà trở nên dồn dập, kịch tính hơn.

2. Russian Ark

Toàn bộ bộ phim này thực sự là một cảnh quay tracking shot 96 phút được thực hiện trong một cú máy Steadicam, vì vậy có thể nói rằng nó giúp tăng cường bối cảnh, nhân vật và cốt truyện. Đây thực sự là một trong những thành tựu điện ảnh vĩ đại nhất từ trước đến nay.

3. The Player

Đây là một trong những tracking shot thú vị bởi camera không đi theo một nhân vật nhất định nào, mà chỉ di chuyển xung quanh một khu vực duy nhất trong khi đặt bạn vào vị trí của nhân vật.

Đây là một ví dụ tuyệt vời về cách camera một tracking shot không cần đi theo sau nhân vật khi họ xuất hiện trong cảnh quay. Chuyển động của camera trong tracking shot không có nghĩa là phải bám theo một nhân vật nào đó, nhất là khi bạn có thể thực hiện giống như Altman đã làm trong cảnh này.

4. Pulp Fiction

Điều quan trọng khiến cảnh này là một tracking shot tốt là cách nó khiến chúng ta cảm thấy như thế nào khi xem nó. Người xem hiểu được tại sao Butch đã quyết định quay trở lại lấy chiếc đồng hồ đeo tay của mình, vì vậy theo dõi anh ấy khiến người xem cảm thấy rất phấn khởi.

Trong phân cảnh này, để đưa máy quay qua hàng rào một cách nhanh và kịp thời, các nhân viên trong đoàn làm phim đã làm một dây xích nối với hàng rào. Điều này giúp họ có thể kéo hàng rào ra, và đưa camera ra ngay sau khi Butch bước qua hàng rào.

5. The Revenant

Tracking shot này sử dụng CGI và các kỹ thuật chuyên dụng để kết hợp các cảnh lại với nhau, nhưng điều đó không làm mất đi bất kỳ cảnh quay quan trọng nào.

Đây là một cảnh quay đầy kịch tính và hồi hộp, thêm phần thiết kế âm thanh đã thực sự làm cho người xem không thể rời mắt khi xem.

6. Coffession of a Dangerous Mind

Đây là một cảnh tracking shot độc đáo bởi nó đã kết hợp cả chuyển cảnh và thời gian thay đổi. Đây là điều thường không được thực hiện với các tracking shot.

Nỗ lực đem đến điều gì đó mới mẻ trong một tracking shot sẽ giúp bạn gây ấn tượng với các nhà sản xuất và giám đốc điều hành. Dù đây là một cú crane, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không thể sáng tạo với nó.

7. Bird man

Toàn bộ bộ phim này cũng được tạo thành từ một loạt các cảnh tracking shot, nhưng ấn tượng nhất chính là cảnh Riggan bị nhốt bên ngoài rạp hát và phải chạy ra đi vào bằng cửa trước để quay lại sân khấu trước khi cảnh tiếp theo bắt đầu.

Một trong những lý do khiến cảnh quay này được đánh giá là xuất sắc là vì nó đã thể hiện chủ đề phim một cách hiệu quả. Đối với nhân vật Riggan, buổi diễn này vô cùng quan trọng với ông, khi bị mắc kẹt bên ngoài, ông buộc phải chịu bẽ mặt để quay lại với buổi diễn.

8. The shining

Cảnh tracking shot kinh điển trong The Shining đi theo cậu bé Danny khi cậu đạp xe dọc hành lang của khách sạn Overlook. Cảnh quay dài gần 3 phút với những hành lang dài, hẹp như mê cung và hiệu ứng âm thanh khiến bối cảnh trong phim trở nên quái dị.

Cảnh tracking shot đã làm tăng thêm sự hồi hộp của người xem khi họ cảm thấy rằng một điều gì đó ma quái có thể xuất hiện bất ngờ khi Danny đang đạp xe. Dù đã có dự đoán như vậy, người xem vẫn bị giật mình khi phân cảnh rùng rợn thật sự xuất hiện.

9. Boogie Nights

Bộ phim này có một số tracking shot thực sự tuyệt vời, nhưng cảnh dưới đây rất ấn tượng vì nó có nhiều phần chuyển động, khiến bạn cảm thấy như đang tham dự bữa tiệc.

Có rất nhiều tracking shot hay trong phim này và trong các bộ phim khác của PT Anderson, vì vậy bạn có thể xem thêm các bộ phim khác của anh ấy.

10. Atonement

Ảnh theo dõi này cho thấy thực tế của trận chiến Dunkirk, và nó cho thấy sự kinh hoàng của chiến tranh, và có lẽ mỗi người đàn ông và phụ nữ trên bãi biển đó đều có người mà họ hy vọng sẽ gặp lại.

Mỗi hình ảnh, chi tiết được sử dụng thực sự tốt trong ảnh này, và nếu bạn muốn xem một ví dụ về một đạo diễn xây dựng một cảnh quay thực sự đầy đủ, thì đây là một lựa chọn tốt.

11. Spectre

Cảnh tracking shot này trong Spectre thực sự xuất sắc, và trên thực tế đây là phần hay nhất của toàn bộ bộ phim. Điều làm cho cảnh này trở nên đặc biệt là nó đặt bối cảnh trong một lễ hội, và tăng thêm độ ngầu của 007 bằng cách chuyển từ cú crane sang thiết bị ổn định vest hoặc thiết bị cầm tay.

Đó là một cảnh thú vị khi xem Bond đi dọc theo rìa của tòa nhà một cách đầy tự tin và thành thạo - một ví dụ tuyệt vời về việc camera tracking shot được thay thế với các thiết bị khác nhau.

12. 300

Các cảnh chiến đấu nào trong 300 đều rất hoành tráng và mãn nhãn, nhưng tôi nghĩ rằng công bằng mà nói thì cảnh tracking shot này là một trong những cảnh hay nhất trong toàn bộ phim. Đây là một ví dụ tuyệt vời về một cảnh dolly cũng là một tracking shot.

13. The wrestler

Bộ phim này thực sự tuyệt vời, nhưng một trong những điều tốt nhất là cách mà tracking shot trong bộ phim này tạo ra cảm giác đồng cảm sâu sắc cho nhân vật

Những cảnh này cũng được hỗ trợ bởi hiệu ứng âm thanh, đó là một lĩnh vực khác mà bạn ít nhất nên cân nhắc khi thực hiện cảnh quay của mình.

14. Paths of Glory

Đây là một bộ phim khác của đạo diễn Stanley Kubrick bởi ông thường được biết đến như là vua của các tracking shot. Chuyển động của camera cùng với chiều sâu của bối cảnh đã tạo nên những khoảnh khắc tuyệt vời

Kubrick thực hiện nhiều cảnh tracking shot, và một phần trong đó chỉ là phong cách làm phim cổ điển của ông ấy, trong đó những chiếc dolly là công cụ tốt nhất, và staging thì mang tính phô trương nhiều hơn,

15. Victoria

Đây là một trong những bộ phim được tạo thành hoàn toàn từ các tracking shot.

Nếu bạn muốn xây dựng một tracking shot xuất sắc, trước tiên bạn cần một bối cảnh tốt, vì vậy hãy đảm bảo rằng các sự kiện trong kịch bản của bạn được xây dựng một cách cẩn thận và độc đáo.

Hãy nhớ cân nhắc các yếu tố bối cảnh, nhân vật và cốt truyện của bạn để có thể quyết định những khoảnh khắc nào nên được quay bằng tracking shot và khi nào bạn nên bỏ qua nó.

CÁCH THỰC HIỆN MỘT TRACKING SHOT
Thực hiện một tracking shot đòi hỏi phải có camera và mục tiêu rõ ràng, nhưng để quay được một tracking shot hay và hiệu quả, bạn cần kết hợp thêm một số hình thức ổn định máy ảnh, sau đó lên kế hoạch các hình ảnh sẽ được quay như thế nào

Xem xét hướng mắt và quy tắc một phần ba
Một điều cần ghi nhớ là bạn muốn hướng ánh nhìn của người xem vào đâu. Ngoài ra, bạn cần hiểu về quy tắc một phần ba. Quy tắc này cắt khung hình của bạn thành ba phần bằng nhau theo chiều dọc và chiều ngang, tạo ra bốn đỉnh giữa.

Nếu bạn đặt hình ảnh trên bất kỳ một trong những đỉnh đó, bạn sẽ cải thiện đáng kể bố cục ảnh và tăng thêm khả năng người xem sẽ dễ dàng nhận thấy bất cứ điều gì bạn muốn thể hiện trong khung hình.

Lập danh sách những cảnh cần sử dụng tracking shot
Mặc dù tracking shot thường được coi là một one shot (cú máy không ngắt), nhưng đôi khi bạn sẽ cần tập hợp nhiều shot quay và ghép lại thành một tracking shot. Ví dụ như cảnh tracking shot trong Pulp Fiction.



Bạn có thể bắt đầu cảnh quay với một góc cận cảnh, nhưng kết thúc ở một shot hình cực rộng, hoặc thậm chí là một shot hình trung bình đơn giản. Khi hiểu được điều này, bạn có thể lên kế hoạch cho từng phân cảnh quan trọng với cả danh sách các shot quay và storyboard chi tiết.

Dàn cảnh
Bước tiếp theo bạn cần làm là dàn cảnh, có nghĩa là bạn sẽ phải dàn dựng thêm các hình ảnh và chi tiết ở xung quay hình ảnh trung tâm để làm cho cảnh quay của bạn phức tạp hơn hoặc để giới thiệu thông tin những hình ảnh xung quanh đó.

Hãy suy nghĩa và cân nhắc về dàn cảnh trong tracking shot của bạn, điều này có thể giúp cảnh quay trở nên hay hơn.

Chuyển động máy quay
Bạn nên xem xét về sử dụng camera trong khi đang dàn cảnh, và sau đó, bạn cần đưa ra quyết định về việc camera sẽ sẽ chuyển động như nào. Điều này gồm tốc độ, sự ổn định của camea và thời gian thực hiện shot quay.

Bạn cũng sẽ phải xem xét thiết bị quay phim của mình, dù bạn không thể có những cú crane như các nhà làm phim chuyên nghiệp, bạn vẫn có thể sáng tạo và tìm ra những cách thông minh để có một cảnh quay tốt.

Bạn thấy điều gì khác biệt giữa một một tracking shot chậm và một tracking shot nhanh? Hay bạn có thể so sánh giữa các tracking shot của Stanley Kubrick với tracking shot của Wes Anderson để học hỏi thêm

Ống kính góc rộng và khoảng cách của máy quay
Một trong những yếu tố tốt nhất khi thực hiện tracking shot là chọn ống kính góc rộng để chuyển động máy quay ổn định hơn, bắt được bối cảnh tốt hơn để nhiều hình ảnh trong khung hình có độ sắc nét cao.

Hơn nữa, bạn cầnđánh dấu khoảng cách lấy nét của đối tượng trong các nhịp thay đổi quan trọng để camera của bạn có thể lấy nét trong khi kích thước ảnh và khoảng cách thay đổi giữa chừng.