​

Giữa lúc công nghệ làm phim đang phát triển rất nhanh (RED đã cho ra mắt máy quay độ phân giải 6K mang đến những hình kỹ thuật số đẹp và rõ ràng nhất trong lịch sử) nhiều nhà làm phim với những cái tên ban biết (JJ Abrams, Quentin Tarantino, Wes Anderson...) và có những người bạn không biết vẫn cứ đeo đuổi việc quay bằng phim nhựa. Bạn có thể hỏi tại sao nó quan trọng. Dù nhiều người đọc bài viết này biết nhiều về cuộc đấu giữa kỹ thuật số và phim, nhiều người không hiểu rõ điều tôi đang nói hay tại sao nó quan trọng.

Bộ phim điện ảnh dài đầu tiên được phát hành từ năm 1906 nhưng tài liệu hữu hình mà chúng ta gọi là phim được phát minh đầu tiên vào những năm 1800, hình ảnh được tạo ra bằng máy quay. Công nghệ và khoa học phim được phát triển ổn định và tích cực từ đó và gần như hoàn hảo trong 2-5 năm qua. Tuy nhiên với sự phát minh ra máy quay kỹ thuật số không dùng phim nhưng lại dùng để thu các thông tin ánh sáng sử dụng cảm biến kỹ thuật số. Vậy nên là 1 nhà quay phim sống và làm việc ở năm 2015, tôi dành nhiều thời gian để suy nghĩ và nghiên cứu 2 công nghệ này và tôi muốn nêu ra lý do chúng ta cần phim và tại sao không?

​

I. Chúng ta cần phim

Cùng với thời gian, trí tuệ và cảm xúc chúng ta phát triển đang lớn dần lên. Hầu hết chúng ta (nhỏ hơn 25) lớn lên và xem những bộ phim được quay bằng phim. Hình ảnh chuyển động đầu tiên được quay hoàn toàn bằng kỹ thuật số là trong phim Star Wars Episode II phát hành năm 2002 và sự chuyển đổi sang kỹ thuật số dần trở nên chậm rãi và ổn định từ đó. Nhưng không phải là chậm. Được ra mắt 7 năm sau đó, District 9 (sử dụng máy quay RED) là thí nghiệm của Peter Jackson cho máy quay kỹ thuật số đã khẳng định mong muốn quay Hobbit Trilogy trên máy quay kỹ thuật số của RED dù việc quay phim The Lord of The Rings bằng phim là trong cùng thập kỷ.

Vì vậy, có 1 sự thay đổi diễn ra và nơi thay đổi là nỗi luyến tiếc quá khứ và một vài điều mang nhiều nỗi luyến tiếc hơn những bộ phim yêu thích của chúng ta. Về kỹ thuật thì dù các bộ phim được quay bằng phim và quay bằng kỹ thuật số đều giống nhau về chất lượng hình ảnh, phải chấp nhận rằng mọi người thích hình ảnh của kỹ thuật số hơn (hầu hết các footage kỹ thuật số được tô màu và chỉnh màu để nhìn giống phim hơn vì lý do này). Hình ảnh của phim nhìn khác hơn hình ảnh của kỹ thuật số và mắt của bạn có thể thấy được dù bạn có thể nhận ra hay không. Tôi có thể nói rằng tôi thích 1 bộ phim được quay bằng phim hơn là bằng kỹ thuật số vì nó có hình ảnh trực quan và sự rung cảm và đây là do tôi lớn lên với việc xem phim được quay bằng phim. Hình ảnh của phim sẽ luôn nhắc tôi đến sự kỳ diệu của điện ảnh mà tôi được trải nghiệm từ khi còn nhỏ.

II. Chúng ta cẩn phim

Vì chất lượng hình ảnh vượt trội. Nó luôn vượt trội? Thực ra là không và dù là 1 người yêu phim thì tôi cũng phải thừa nhận như vậy. Tuy nhiên, trong 1 vài trường hợp nó lại là vượt trội và tôi có thể nêu tên 2 thứ: Thứ nhất chính là cái gọi là Dynamic Range (giải tần nhạy sáng)

Dải tần nhạy sáng là đoạn giữa chỗ rất sáng và chỗ rất tối. Bất kỳ ví dụ đơn giản mà tôi thường sử dụng để lý giải đây là bạn đang ở bên trong nhà và bạn hướng chiêc điện thoai có thể quay phim về cửa sổ - hình ảnh chúng ta thu được là bên ngoài sẽ gần như trắng tinh và bên trong sẽ gần như đen kịt. Nếu bạn nhìn bằng mắt thường, sẽ thấy bên trong và bên ngoài cùng 1 thời điểm mà không quá sáng hay quá tối là vì mắt của bạn có độ nhạy sáng cao hơn cả máy quay. Mắt con người có thể nhìn thấy dải tần nhạy sáng khoảng 15-16 stops. Camera của điện thoại có thể có dải tần nhạy sáng khoảng 7-8 stops (đó là lý do vì sao cảnh hoàng hôn không bao giờ được đẹp khi chụp trên điện thoại, vì quá nhiều tương phản). Những máy quay kỹ thuật số Cinema chuyên nghiệp hiện có dải tần nhạy sáng khoảng 12 -14 stops, tùy vào máy quay có thể khác nhau. Máy quay bằng phim thường có dải tần nhạy sáng khoảng 15 tùy vào phim cũng khác nhau. Vì vậy, hoàng hôn có thể đẹp hơn nhiều nếu quay bằng phim hơn là bằng kỹ thuật số. Đó là điều chắc chắn.

Điều thứ 2 mà phim vượt trội hơn kỹ thuật số chính là màu sắc cho ra. Ở 1 nơi chuyên nghiệp, tôi có thể mất 1 tiếng để dễ dàng chỉnh màu đúng trên 1 hình ảnh kỹ thuật số. Ngược lại, hình ảnh của phim sau khi được định sáng và in tráng thì những hình ảnh này đã thật sự rất đẹp. Và chỉ cần làm 1 vài thay đổi nhỏ nhặt để làm nó trở nên đẹp hơn. Phim đã rất cao cấp và tinh tế nên chỉ cần chỉnh ít trên máy tính để hình ảnh có thể đẹp hơn.

III. Chúng ta cần phim

Lý do thứ 3 và dù có nhiều hơn 3 lý do mà tôi sẽ tổng kết với 1 phần này vì có thể nó là quan trọng nhất. Chúng ta cần giữ gìn công nghệ này. Cho chúng ta và cho con cháu chúng ta, và thực tế là nó vẫn đang tốt lên nên chúng ta cần giữ gìn công nghệ phim. Phim là 1 phần văn hóa của chúng ta, cả trong lịch sử về nghệ thuật và những sự kiện lớn của thế giới đều dùng công nghệ này, mà còn là cách tham gia vào những thứ tốn nhiều thời gian hơn, cần sự cẩn thận hơn và sẽ mang đến cho chúng ta nhiều hơn thời gian và công sức bỏ ra. Những hình ảnh thời thơ ấu của tôi và 3 anh trai hầu hết là ở bên trong máy chiếu mà gia đình tôi sẽ chiếu trên tường mỗi dịp hè khi tôi lớn và làm sống lại những ngày xưa cũ. Thậm chí là bây giờ tôi có thể lấy những hình ảnh đó ra khỏi máy chiếu và cầm trong tay từng thước phim có trong máy quay của bố tôi. Ông quay nhiều khi ông bằng tuổi tôi bây giờ. Tôi không thể làm vậy với 1 tập tin kỹ thuật số và dù tôi không ép mọi người quay bằng phim nhưng chúng ta nên giữ gìn công nghệ này để nếu chúng ta muốn quay bằng phim thì vẫn có thể.

​

Để tổng kết lý do chúng ta cần phim (và nói về lý do không cần) chúng ta nên nói về Star Wars. Tại sao? Vì Star Wars có nghĩa với mọi người và khiến cuộc trò chuyện này thực hơn. Bộ 3 phim gốc Star Wars được quay trên phim. Điều khiến bộ 3 phim hiện tại (I, II, III) không khớp với những bộ phim gốc là quá vội vã sử dụng cộng nghệ kỹ thuật số mới. Như tôi đã nói lúc trước, Star Wars Episode II: Attack of the Clones là bộ phim đầu tiên được quay hoàn toàn bằng kỹ thuật số . Star Wars Episode I: The Phantom Menace được quay 1 nửa bằng phim, 1 nửa bằng kỹ thuật số, và dù bạn có cố ý hay không thì bạn có thể nói là Menace nhìn đẹp hơn Clones. George Lucas luôn là 1 nhà cải cách quyết liệt nhưng đối với fan Star Wars chưa bao giờ là những thiên anh hùng ca có hình ảnh kỹ thuật số nuột như vậy trước đó nhưng giờ nó lại chính như vậy, và tôi không cảm thấy những bộ phim mới tốt hơn.

Và giờ đây, trong năm 2014, khi tôi nghe có bộ 3 phim Star Wars mới được làm (VII, VIII, IX) tôi nghĩ tôi rất muốn chúng được quay bằng phim nhưng tôi không thể tưởng tượng được là nó xảy ra. Tuy nhiên tôi muốn chia sẻ rằng trên thực tế thì bộ 3 phim mới sẽ được quay bằng phim và đạo diễn phim JJ Abrams cùng với Scorsese và các đại gia lớn khác của Hollywood đã có thỏa thuận với những cơ quan quyền lực để đảm bảo Kodak, lựa chọn duy nhất cho các nhà làm phim chuyên nghiệp muốn quay phim bằng phim, có thể và sẽ tiếp tục sản xuất phim để cho những ai muốn làm vẫn sẽ có thể tiếp tục làm những bộ phim thiên anh hùng ca bằng phim.Với cam kết tài chính lớn vì phim rất đắt nhưng Hollywood đã có cam kết mua nó và dù có dùng hay không thì Kodak vẫn có thể tiếp tục sản xuất nó. Kodak cần 1 cam kết vì doanh số bán phim giảm 96% trong 8 năm qua do sự phát triển của kỹ thuật số.

Tuy nhiên, dù chúng ta thích phim không có nghĩa kỹ thuật số là xấu. Thực chất, kỹ thuật số đã khiến chúng ta phải nói Chúng ta không cần phim trong nhiều trường hợp. Để tôi cân bằng vấn đề này và thú nhận tại sao hầu hết thời gian tôi lại quay phim bằng kỹ thuật số.

Quay 4k trên máy Sony FS700R​

1. Kỹ thuật số rất tuyệt

Vì sự rõ ràng và tính trực quan. Bình thường khi quay máy quay kỹ thuật số ta có thể nhìn chính xác hình ảnh mà máy đang quay. Việc này cho phép các nhà làm phim kiểm soát nhiều hơn. Ánh sáng, vị trí, phản chiếu… mọi thứ có thể từ tốt chuyển sang tuyệt vời (phải có thời gian). Trong dựng phim, làm rõ các hình ảnh thực chuẩn từng cm không hề dễ dàng, nó mở ra 1 thế giới mới mà có thể làm với footage. Nó có thể được điều chỉnh, ghép lại, bỏ đi, dựng lại, thêm lớp, chỉnh thêm và tập tin có thể được phục hồi để quá trình có thể được làm lại nếu không hoàn hảo trong lần đầu. Nó không bao giờ hỏng. Quay và quay lại, xuất ra và tải về, làm lại, làm lại lần nữa để nó hoàn hảo. Quá trình này là mới và hoàn toàn tự do và nên coi trọng nó.

2. Kỹ thuật số rất tuyệt

Quay nhiều hình hơn và không rủi ro. Nếu cảnh quay tồi hay xấu, có thể được xóa đi trước trước thành viên biết và hoàn toàn thoải mái. Máy quay hiện tại của chúng ta, Sony FS700R có thể quay 480 khung/giây (quay chậm) và có 1 tính năng mà tôi có thể ghi đến 10 giây sau hành động mà tôi muốn quay đã xảy ra rồi vì thế tôi có thể xem điều xảy ra, nghĩ vài giây về việc muốn ghi lại gay không rồi bấm nút ghi lại là xong. Vâng nó thật tuyệt. Đây là điều mà chỉ kỹ thuật số mới có.

3. Kỹ thuật số rất tuyệt

Vì nó khiến việc sản xuất phim ảnh dễ tiếp cận hơn. Học tự do, không tốn gì để quay phim và xóa, và các nhà làm phim có kinh nghiệm hay chưa đều không phải sợ thử nghiệm điều mới, mắc sai lầm, thử kỹ thuật mới hay phá vỡ luật. Các máy quay kỹ thuật số không bí ẩn như máy quay phim trong quá khứ vì chúng tôi có thể thấy chính xác chúng ta có những gì. Làm phim ngày nay đang phát triển nhanh hơn nhiều thập niên trước và sự phát triển này có cả thách thức và cũng có thể đạt được.

Và cuối cùng, kỹ thuật số rất tuyệt vì có thể lưu lại được. Nhiều tranh cãi giữa phim và kỹ thuật số đến từ việc sợ mất phim. Chúng ta không muốn mất những gì quen thuộc, những gì lớn lên cùng chúng ta nhưng chúng ta đang dần mất nó. Vì nó là 1 vật liệu hữu cơ và có thể hỏng. Những phim cũ hơn có thể được số hóa nhung phim đó không bao giờ thiết kế để có thể scan (cho đến hiện tại) và sau khi nó hỏng thì sẽ không sẽ được như cũ trong định dạng được xây dựng trước đó. Kỹ thuật số là 1 phương tiện mà chúng ta tạo ra hoàn toàn không bao giờ hỏng. Các tập tin kỹ thuật số không giới hạn số lần sao chép, lưu giữ và không bị hỏng khi xem nhiều. Hầu hết các phim từ 15 năm trước trong thế kỹ 19 và 20 sẽ không bao giờ được xem lại vì các cuộn phim đã mòn theo thời gian. Kỹ thuật số không bao giờ mòn và có giá trị.

Trong trường quay Star Wars I
​

Vậy với những giá trị và sự vướng mắc về tình cảm của phim và kỹ thuật số, dường như cách tốt nhất đế tiến tới tương lai chính tiếp tục tiến về tương lai với sự cảm phục và tôn trọng quá khứ. Phim có 1 lịch sử quá dài và lớn để có thể biến mất nhanh như vậy và công nghệ mới là kỹ thuật số lại được dùng quá nhiều để có thể bỏ qua nó và chúng ta phải hiểu giá trị của cả 2.

24hinh.vn biên tập và dịch​